Toplumumuzda boş vakitlerini değerlendirmek ve kelime dağarcığını arttırmak isteyen çoğu kişi bulmaca çözer. Bulmacalarda ise anlamını bilmediğimiz, kökeni arapça, farsça ve latinceden gelen cevapları da anlamsız olan kelimeler sorulur. Bu soruların cevaplarını verirken hepimiz zorlanırız hatta bir sonraki gün aynı gazeteyi alıp, bulmacaların çözümüne bakanlarımız bile vardır. Bir sonraki günkü bulmacadan araştırdığımız kelimenin cevabını öğrenmeye çalışırız. Genellikle kare bulmaca çözerken neca nedir sorusu karşımıza çıkmaktadır. Neca, sözlük anlamı olarak göz değmesi demektir. Toplum içinde nazar değdi deriz fakat neca olarak kullanmayız.
Neca Sözcüğünün Anlamı
Neca kelimesinin Türkçe sözcükteki anlamı göz değmek demektir. Batıl inanç anlamına gelen neca, bulmacalarda bilinmeyen bir kelimedir. Türk toplumu olarak bizler “neca” kelimesini bilmeyiz fakat göz değmesi
anlamını biliriz. Necanın Osmanlı Türkçesindeki karşılığı ise evmek ve acele etmektir. Evmek demek hızlı hızlı davranmaktır. Necanın bir diğer karşılığı ise halas olmak yani kurtulmaktır. Neca kelimesinin tüm karşılıkları Türk toplum yapısında kullanılır.
Neca Türkçe Kelime Değil
Bulmacalarda bu tarz kelimelerin sorulmasının sebebi büyük olasılıkla bulmacayı zor hale getirmek içindir. Fakat bulmaca çözen kişiler için düşünüldüğünde böyle saçma sapan bir kelimeyi öğrenmeleri ne işe yarayabilir ki. Nazar değmesi, acele etmek veya kurtulmak necanın karşılığı olan kelimelerdir ve hepimiz bu kelimelerin ne anlama geldiğini biliriz. Neca Türk dilinde fazla kullanılmaz ve anlamını da çoğu kişi bilmez.
Necanın Kullanılışı
Aslında Türkçe dilinde veya konuşma dilimizde fazla yabancı kelime kullanmak yerine Türkçe sözlükte bulunan kelimeleri kullanmak daha doğru seçimdir. Arkadaşa neca diye bir cümle kurmayız ama arkadaşa göz değdi deriz. Bulmacalar zor hale gelsin diye kullanılan neca nedir sorusuna birçok farklı cevap çıkıyor. Necaya benzeyen daha birçok kelime var. Bu kelimelerin bir kısmının gerçekten anlamı var fakat bir kısmıda uydurma gibi görünüyor. Tuhaf tuhaf kelimeleri Türkçemizin içinde kullanmaktansa bildiğimiz kelimeleri kullanmak daha doğru olur. Konuştuğumuz kelimeyi eğer kimse anlamıyorsa, o kelimeyi kullanmanın da hiçbir anlamı yoktur. Konuşmaktaki asıl amaç karşıdakiyle iletişim kurmak olduğuna göre yabancı kelimeleri kullanmak zaman kaybı olmaz mı?