Açılımı Merkezi Kayıt Kuruluşu olan MKK Türkiye sınırları içerisinde kurulmuş olan menkul kıymetlerinin tümünün kaydileştirilmesi ve saklanmasından sorumlu bir kuruluştur. MKK sermaye piyasası araçlarının ihracını kayden yaptığı gibi hak sahibi bazında açılan hesaplarda sermaye piyasası araçlarının kaydedildiği bir yapıdır. Bu yapıda kaydedilen araçlar üzerindeki haklar izlenir, menkul kıymetlerin ihraç edilerek bunlara ilişkin haklar tesis edilir. Yazımızın devamında MKK nedir, görevleri nelerdir gibi sorularınızın yanıtlarını detaylı bir şekilde bulabilirsiniz.
MKK Nedir? MKK’nın Görevleri Nelerdir?
Türkiye’nin Merkezi Saklama Kuruluşu olan MKK, Türkiye Sermaye Piyasası araçları için hak sahibi bazında kaydileştirme görevini üstlenir. 2001 yılında kurulmuş olan kuruluş, gerçekleştirmiş olduğu bu kaydileştirme sürecine 2005 Nisan ayında yatırım fonları ile başlamıştır. MKK daha sonra görevine 28.11.2005 tarihinde İMKB’de işlem gören hisse senetlerini topluca kaydileştirme işlemi ile devam etmiştir. 2005 yılında gerçekleştirdiği bu işlemden sonra MKK yeni sermaye piyasası aracı ihraçlarını tam bir şekilde kaydi olarak yapmaya başlamıştır. MKK günümüzde hisse senetleri, yatırım fonları, özel sektör borçlanma araçları, borsa yatırım fonları, varantlar ve DIBS’ler için merkezi saklama kuruluşu olarak görevini sürdürür.
Merkezi Kayıt Kuruluşu yani MKK, nakit işlemlerine aracılık, netleştirme ve learing (Menkul kıymet işlemlerinin tasfiyesi) gibi işlemleri gerçekleştirmektedir. MKK ‘da merkezi saklama hizmeti verilen sermaye piyasası araçlarının hak sahibi yatırımcılar arasında gerçekleşen transferler belirli ortaklar ve üyeler tarafından gerçekleştirilir. Bu kapsamdaki ortaklar Takasbank, Borsa İstanbul ve TSPB ‘dir. MKK’nın üyeleri ise aşağıdaki gibidir:
- İşlem sürecine taraf olanlar
- İhraççı Kuruluşlar
- Yatırımcı Kuruluşlar
- TCMB
- Merkezi Takas Kuruluşları
- YMSK (yabancı merkezi saklama kuruluşları)
- Diğer kuruluşlar
MKK 2005 yılında kaydileşme işlemlerine başlamıştır. Bu tarihten itibaren Yatırım Fonları ve Özel Sektör Borçlanma Araçları da kaydi sisteme tabidir. Bu uygulamanın başlaması ile birlikte söz konusu olan menkul kıymetler banka müşterilerinin MKK nezdinde bulunan hesaplarına yansımakta, MKK nezdinde ve müşteri hesaplarında izlenmeye başlamıştır. Bununla birlikte yeni sermaye piyasası aracı ihraçları tamamen kaydi olarak yapılır hale gelmiş, yapılan tüm işlemler tek bir merkezde toplanarak piyasada ortaya çıkabilecek risklerin azaltılması hedeflenmiştir.