Türk dili ve edebiyatı derslerinde sıkça karşımıza çıkan ve genellikle din ve devlet gibi konuları içeren şiir türü, kaside nedir? Kaside arapça bir kelimedir. Arapçada kasıt, kastetmek, niyet etmek gibi anlamları taşır. Bir edebiyat terimi olan kaside divan şiiri türüdür. Daha çok din ve devlet büyüklerini övmek amacı ile yazılan kasideler aruz ölçüsü ile 33-99 beyit arasında yazılır.
Kaside Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Gazelden sonra divan şiirinde en çok kullanılan nazım biçimlerinden biri olan kasidenin kendi içerisinde birbirinden farklı bölümlerden oluşur. Kasidelerin ilk beytinin mısraları birbirleri ile kafiyelidir. Diğer beyitlerin ise ikinci mısraları ise ilk beyitle kafiye içindedir. Örnek bir kaside kafiye düzeni vermek gerekirse bir kaside aa xa xa xa xa xa xa… şeklinde düzenlenmelidir. Kasideler aynı vezinle söylenir ve genellikle en az 15 beyit uzunluğunda yazılır. Arap edebiyatından Fars ve Türk edebiyatına geçen kasidelerin beyit sayısı kimi durumlarda 31 beyit ile 99 beyit arasında çıkabilir. Bu yüzden kasidelerin beyit sayıları ile ilgili tam bir sayı vermek doğru olmayacaktır.
Kasideler; nesib ya da teşbib, girizgâh (Gürizgâh), medhiyye (maksad, maksûd), tegazzül, fahriyye ve du’â olmak üzere 6 bölümden oluşur. Kasideler ayrıca konularına göre, rediflerine göre ve kafiyelerine göre üç gruba ayrılır. Edebiyat tarihindeki en önemli kaside örneklerinden biri olan Fuzuli’nin Su Kasidesi klasik bir kasidenin nasıl olması gerektiğine dair en önemli eserlerden biridir.
