Hayatımıza Albert Einstein’ın ortaya attığı düşünceler ile giren ve zaman, mekan, hareket kavramını sorgulamamıza sebep olan izafiyet teorisi nedir? İzafiyet teorisi, bir diğer adı ile özel görecelilik kuramı 1905 tarihinde Albert Einstein tarafından açıklanan bir kuramdır. Kuram ilk kez Annalen der Physik dergisinde, Albert Einstein’ın “Hareketli cisimlerin elektrodinamiği üzerine” adlı 2. makalesinde açıklanmıştır.
İzafiyet Teorisi Nedir?
Bir fizik kuramı olan izafiyet teorisine göre evrendeki tüm varlıklar ve bu varlıkların fiziki olayları izafidir. Yani tüm bu varlıklar çerçevesinde zaman, mekan ve hareket birbiri ile bağlantılıdır, birbirlerinden bağımsız değildir. Birbirlerine bağlı izafi olaylar olarak tanımlanan kuramda cisim zamanla, zaman cisimle, mekan hareketle, hareket mekanla ve toplamda her şey birbiri ile bağımlıdır. Bu konu ile ilgili Einstein: ”Zaman ancak hareketle, cisim hareketle, hareket cisimle vardır. O halde; cisim, hareket ve zamandan birinin diğerine bir önceliği yoktur. Galileo’nin Görelilik Prensibi, zamanla değişmeyen hareketin göreceli olduğunu; mutlak ve tam olarak tanımlanmış bir hareketsiz halinin olamayacağını önermekteydi. Galileo’nin ortaya attığı fikre göre; dış gözlemci tarafından hareket ettiği söylenen bir gemi üzerindeki bir kimse geminin hareketsiz olduğunu söyleyebilir. ” sözlerini söylemektedir.
İzafiyet teorisi yine Einstein’a ait olan iki farklı teoriden meydana gelir. İlki 1905 yılında “Hareket Eden Cisimlerin Elektrodinamiği” (The Electrodynamics of Moving Bodies) adlı makalede anlatılan Özel İzafiyet teorisidir. İkincisi ise Genel İzafiyet Teorisi’nin Temelleri (The Foundation of the General Theory of Relativity) adlı makalede anlatılan Genel İzafiyet Teorisidir. İzafiyet teorisine göre cisimler hızlandıkça zaman cisim için daha yavaş akmaya başlar. Buna bağlı olarak cisim hızı ışık hızına ulaştığında zaman durmalıdır. Yine cisimler hızlandıkça kütlelerinin bir kısmı kinetik enerjiye dönüşür. Cisimler hızlandıkça hareket doğrultusundaki boyları kısalır ancak hiçbir cisim ışık hızından hızlı gidemez.
Albert Einstein’ın ortaya attığı bu ve bunun gibi görüşler mantığa ve sağ duyuya aykırı gibi görünse de ortaya atıldığı dönemden bu yana yüzlerce bilim adamı tarafından araştırılmaya devam etmektedir. Yapılan araştırmalar ve deneyler 1905’ten günümüze dek defalarca denenmiş ve sonucunda öngörülerin büyük bir çoğunluğu doğru çıkmıştır.