Opera bestelerinde söz ve müziğin birleşiminden oluşan, ezgileri ile dinleyenleri kendisine hayran bırakan arya nedir? Arya orkestra ile birlikte söylenen bir müzik türüdür. Opera için önemi son derece büyük olan arya tek ses için bestelenir. Belirli bir kalıp içinde ve orkestra eşliği ile birlikte söylenen arya kantata ve orotoryo için değerli müzik eserleri arasında yer alır.
Arya Nedir? Ne Anlama Gelir?
Bir opera eserinde söylenen arya, solistlerden birinin orkestra eşliğinde söylediği şarkılara denir. Bu şarkılar kendi içerisinde bir bütünlük taşıdığı gibi üç bölümlü şarkı formundan oluşur. Eşlikli solo ses yazılmış sahne şarkısı olarak da bilinen aryalar opera ve oratoryo gibi sahne eserlerinde yer alır. Bu eserlerin akışında duygusal yükselişin artmasını sağlayan aryaların tarihi 17. yüzyılın başlarına dek uzanır. Gelişimini söylem ve biçim aşamasından bu dönemlerde tamamlayan arya örneklerine çalgısal müzik parçalarında da rastlanabilir.
Aryalar Konçerto Grosso’larda dans niteliği taşımayan ezgisel parçalar olarak opera eserlerine yansımaktadır. Ariyozo ( Arioso) ise reçitatif ve arya arasındaki ezgiye verilen isimdir. Zamanla aryalar daha çok bilinen halk ezgileri şeklinde bestelenmeye başlamış ve popülerliğini artırarak 18.yüzyılda çok büyük bir önem kazanmıştır. Bu dönemde Bach’ın ve Handel’in kantatlarında sıkça kullanılan arya, tür olarak A-B-A kalıbındaki da capo arya olarak kullanmıştır. 19. yüzyılda ile form değiştirerek iki bölümlü ve biraz daha dramatik eserler sunulmaya başlanmıştır.
19. yüzyıl aryalarında ilk bölüm daha ağır seyreder. İkinci bölümde ise ezgiler biraz daha tempo kazanır ve soliste kimi kısımlarda koro ya da bir başka karakter eşlik eder. Bu tip aryalarda seslerin güçlü kullanılması dramatik bir etki yaratabilmek açısından önemlidir. Günümüze ulaşan çok farklı tür ve sayıda arya çeşidi bulunur. Yavaş ve lirik olan arya cantabile, parlak ve söylemesi güç arya di bravura, şiddet duygularını ifade eden arya parlante aryanın türlerine örnektir.
Günümüze ulaşmış önemli arya eserleri arasında George Frideric Handel‘in bestelediği Piangerò la sorte mia, Camille Saint-Saëns‘in ünlü operası Samson and Delilah‘ta yer alan Mon coeur s’ouvre à ta voix, Vincenzo Bellini‘nin bestelediği Casta Diva örnek gösterilebilir.