Ülkemizde son yıllarda yaygınlaşmaya başlayan, sağlık açısından son derece önemli bir konu olan, donör nedir? Donör kelimesi sözlük anlamında bağışlayan anlamına gelir. Tıp dilinde ise donör kemik iliği nakli, kök hücre veren kişi anlamını taşır. Donörlük nedir, nasıl donör olunur gibi soruların yanıtlarını ve donörlük hakkında merak ettiklerinizi yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Donör Nedir? Nasıl Donör Olunur?
Geçmişte ülkemizde çok fazla yaygın olmayan ancak son yıllarda yapılan tanıtım projeleri ve halkın bilinçlenmesi ile birlikte yaygınlık kazanan kemik iliği ve kök hücre nakli, sağlık için son derece önemli konulardan biri. Donör olmak birçok hastanın hayatını kurtarmaya, o kişilerin sağlıklarına geri kavuşmasına yardımcı olan bir eylemdir. Donör olacak kişi aile içerisinden seçilebileceği gibi, hastaya ailesi dışından da donör bulunabilir.
Donör olabilmek için donör adaylarının birtakım kurallara uyması gereklidir. Örneğin donör olmak isteyen kişi en az 50 kg ağırlığında olmalıdır. Yine donör adayları hastanın sağlığını tehlikeye atacak herhangi bir bulaşıcı hastalığa sahip olmamalı, tamamen sağlıklı olmalıdır. Donör olmak isteyen kişiler 18 ile 50 yaş aralığında olmalı, kişinin kök hücre vericisi olmasında herhangi bir sakınca görülmemelidir. Donör olmak isteyen kişilerin bağışıklık sistemi güçlü olmalıdır. Otolog nakil için kök hücre vericisi olmak isteyenler, akraba dışı kök hücre verisi olmak isteyenler ve bebeğinin kordon kanını bağışlamak isteyen anne adayları donör olabilir.
Donör olarak bağış yapan kişilerin kayıtları uzun süre sistemde tutulur. Bunun sebebi bağışların çok düşük oranda hasta ile uyuşmasıdır. Bir bağış binde bir ya da milyonda bir olacak şekilde bir hasta ile uyum sağlar. Eğer hasta için birden fazla olası yetişkin donör bulunursa bu durumda bazı faktörler dikkate alınır. Cinsiyet, yaş, kan grubu, boy kilo en temel faktörlerdir. Bunun dışında donör kadınsa kaç kez gebelik geçirdiğine, donörün sitomegalovirüs (CMV) testinin pozitif çıkıp çıkmadığına da bakılabilir.
Türkiye’de donör olabilmek için iki farklı yere kayıt yapılır. Bunlar İstanbul Üniversitesi’de bulunan TRİS ve Ankara Üniversitesi’nde bulunan TRAN’dır. Eğer bu merkezlere kayıt olduktan sonra bir hasta ile dokunuz uyuşursa merkezden sizinle iletişime geçerek, bilgilendirmeniz ve nakil işlemi için hazır hale getirilmeniz sağlanacaktır.