Genelde camiye namaz kılmaz için gidildiğinde görülen, hocanın hutbe okurken çıktığı basamaklı yapı anlamına gelen minber nedir? Minber cami hoca ve imamlarının cami halkına hutbe okumak ve kendini daha göstererek sesini duyurmak için çıktığı mimari yapıdır. Minber kelimesi Arapça nebr kelimesinden gelir ve kaldırma, yükseltme gibi anlamlar taşır. Anadolu Selçuklularından günümüze kadar ulaşan ve geçmişten bu yana çok farklı mimari örneklerinin bulunduğu minberler cami, mescit ve namazgahlarda kullanılır.
Minber Bölümleri Nelerdir?
Üzerinde hutbe okunan, merdivenli yapılar minberler farklı bölümlere ayrılmaktadır. Aşağıda minberlerin bölümlerini bulabilirsiniz.
- Kaide : Kaide minberin üzerine oturduğu tek sıralı bordürdür. Bu bölüm silmelerden oluşur.
- Giriş: Giriş, minbere geçişi sağlayan bölüme verilen addır. Basamak başlangıcında kemerli açıklık şeklinde düzenlenir.
- Aynalık altı Bölümü/Süpürgelik: Bu bölüm minber kaidesinin hemen üzerinde yükselir. Daha çok Osmanlı dönemi örneklerinde mevcuttur.
- Yan Aynalıklar: Gövdeyi oluşturur. Üçgen formunda, minber basamaklarını aralarında saklayan dekoratif mimari ögedir.
- Korkuluk : Minber merdivenlerini kuşatan bölüme verilen isimdir. Minberlerde basamak korkulukları ve köşk korkulukları olmak üzere iki adet korkuluk düzenlemesi bulunur. Basamak korkulukları iki yanda paralel oluşur. Köşk korkulukları ise doğu ve batı cephesinden belirli bir düzeye kadar yükseltilen korkuluklardır.
- Köşebent: Minber korkuluğu ile giriş sövelerini birbirine bağlayan bölümdür. Bu bölüm genellikle estetik görünüm sağlamak amacı ile süs unsuru olarak kullanılır.
- Geçit: İşlevsel nitelikli bir bölüm olan geçit, minberin cami alanında meydana getirdiği dikey yöndeki bölünmeyi hafifletmek amacı ile yapılır.
- Geçit Üstü Panosu : Bu pano geçit bölümünün hemen üstünde yer alan bölümdür. Dikdörtgen bir yapıda olan panonun yüzeyi genellikle sade bırakılır.
- Köşk Altı Panosu/ Süpürgelik : Daha çok yüksek yapılı minberlerde kullanılan köşk altı panosu geçit üstü panosunun üzerinde bulunur. Köşk altı panosu dilimli kemerli açıklık şeklinde düzenlenir.
- Kasnak : Bu bölüme minber külahı oturtulur. Çokgen ya da silindirik şekildedir.
- Minber külahı: Minber köşkünü örtecek şekilde düzenlenir. Yükseliği gösteren elemanlardır.
- Alem : Alem bölümü külahın bitiminde yer alır. Metalden yapılmıştır.
- Kapı : Minber basamaklarına ve köşke çıkmayı sağlayan yapıdır.