Her yıl Mart ayı geldiğinde ortaya çıkan, hediye edildiğinde mutluluk ve sağlık vereceğine inanılan marteniçka nedir? Marteniçka bir Bulgar geleneğidir. 1 Mart’tan başlayarak Mart’ın son gününe kadar hediye edilen kişinin yanında bulundurması gerektiğine inanılır. Kırmızı ve beyaz yünden yapılmış bir süs olan marteniçka, kola, ağaca ya da evcil hayvanlara takılabilir.
Marteniçka Ne Demektir?
Marteniçka Mart ayından itibaren baharın gelişini müjdelemek amacı ile hazırlanan bir tür süstür. Bulgaristan geleneği olan Baba Marta etkinlikleri kapsamında hazırlanır. Baba Marta bir diğer adı ile Marta Nine, kökeni çok eskilere dayanan bir Bulgar geleneğidir. Bu gelenek baharı müjdeler ve insanların birbirlerine iyi dilekleri ile birlikte marteniçka hediye etmesini içerir. Baba Marta boyunca Bulgarlar ailelerine, yakın akrabalarına ve arkadaşlarına marteniçka hediye eder. Bu hediyenin, hediye edilen kişiye yıl boyunca sağlık, mutluluk ve güç vereceğine inanılır. Marteniçka hediye edilen kişi, marteniçkayı mart ayı boyunca ya yanında taşır ya da bir ağaca bağlar. İnanışa göre marteniçka kırlangıç ya da leylek görünceye kadar bağlandığı yerde kalmalıdır.
Bulgarcada “Çestita Baba Marta!” ifadesi ile kutlanan etkinlikler Bulgaristan’ın günümüze ulaşmış en saygın ve samimi etkinliklerinden biridir. Halk Baba Marta süresince marteniçkalar hazırlar, hazırladıkları marteniçkaları yakınlarına hediye eder. Marteniçkalar el yapımı olmalı, kesinlikle satın alınmamalıdır. Marteniçkaların hediye edilmişi dileklerin yerine gelmesini sağlar. Halk marteniçkaları meyve ağaçlarına, evlerine ya da hayvanlarına takabilir. Eğer marteniçka baharda çiçek açan ilk ağaca bağlanmışsa, yeterince beklenmesi gereklidir. Eğer marteniçka bu ağaçta vaktince beklerse tutulan dileğin gerçek olacağına inanılır.
Marteniçka Nasıl Yapılır?
Marteniçka yapmak için kırmızı ve beyaz olmak üzere iki adet yün ipe ihtiyaç vardır. Kırmızı ve beyazın halkı nazardan koruduğuna inanılır. Marteniçka yapmak için ipler bilek boyundan biraz daha uzun olacak şekilde kesilir. Ardından kırmızı ve beyaz ipler uçlarından birbirine düğümlenir. İki ip de gerilir ve bir el ile kırmızı ip diğer el ile beyaz ip tutulur. Beyaz ip gerdirme bırakılmadan saat yönünde çevrilir. Çevrilecek ip kalmadığında iki ip de bırakılır ve birbirlerine dolanmalarına izin verilir. Ardından kalan uçlar da düğümlenir ve artık marteniçka hediye edilmek için hazırdır.