Varlık Fonu nedir? Varlık Fonu nasıl denetlenir?
Çıkan haberlerle birlikte özellikle ekonomi konusunda çok farklı kelimeleri dağarcığımıza ekliyoruz bunlardan biri de Varlık Fonu. Zat-ı alilerini ilk kez Milli Piyango, Ziraat Bankası gibi devletin önemli kurumlarının kendisine devredilmesiyle tanıdık ama bu Varlık Fonu nedir? Ulusal Varlık Fonu, finansal varlıklara yapılan yatırımla gelir artırmayı hedefleyen fonlardır. Devletin desteklediği bu fonların geliri bütçe fazlalarından oluşur. Ana faaliyet konusu fonların kurulumu ve yönetimi olan Türkiye Varlık Fonu Türkiye’nin stratejik varlıklarını geliştirmek ve değer artırmak için kuruldu. Aslında Varlık Fonu’nu basit bir anlatımla şöyle özetlemek mümkün, 4 kişilik bir ailede her akşam eve gelenler ceplerinde kalan bozuk paraları evin kumbarasına atıyor. Bu kumbarada biriken paraların ise ne için değerlendirileceği aile bireyleri tarafından belirleniyor. İşte bu durumun devlet bazında açıklaması budur.
Varlık Fonu şirketlerini Cumhurbaşkanı’nın yaptığı atama ile en az 5 kişiden oluşan yönetim kurulu başkanı, üyeleri, genel müdürü yönetiyor. Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından özelleştirme kapsamında ve programında bulunan ve fona devrine karar veren kuruluş ve varlıkları fona aktarılabilir.
Varlık Fonu’nu kim denetliyor?
Varlık Fonu adına kurulacak şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve alt fonlar bağımsız denetime tabiidir. Şirket Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kurumsal yönetim düzenlemelerine uymak zorundadır. Varlık Fonu’na devredilen şirketlerin mal varlığı ve hakları şirketin mal varlığından ayrılıyor. Şirketlerin Varlık Fonu’na devredilmesi sadece Türkiye tarafından yapılan bir uygulama değil. Dünyanın farklı ülkelerinde de Varlık Fonlarına şirket devri gerçekleşiyor. Hatta bununla ilgili açıklanan 2018 yılı verilerinde en büyük Varlık Fonu 885 milyar dolarla Norveç’te. Bu sıralamayı 814 milyar dolarla Çin, 792 milyar dolarla Birleşik Arap Emirlikleri, 592 milyar dolarla Kuveyt, 576 milyar dolarla Suudi Arabistan izliyor.
Türkiye Varlık Fonu ne yapar?
Önemli kamu varlıklarında değer artışı sağlamak öncelikli görevi olan Varlık fonu, finansmana uyan varlıkların gelişmesine destek olur, sermaye piyasalarındaki araç çeşitliliğine katkı sağlar. Türkiye’ye olan yabancı yatırımcı ilgisini çekmek ve yeni yatırımlar adına sermaye sağlamak amacıyla kurulan fonlar stratejik önemi olan sektörlerin gelişmesi için de alt fonlar kurmak ve yönetmek zorundadır.