Tiranlık nedir?

Anneannelerinizin ya da babaannelerinizin ‘Ne kadar da tiran’ dediklerini duyanlar bu kelimenin anlamını hep merak ettiler, peki gerçekten tiranlık nedir? Siyasi anlamda neredeyse her kelimenin altından çıkan Eski Yunan tiran kelimesinin de doğduğu yerdir. Herhangi bir mitolojik kahraman değil tabii ki… Tiranlık bir kralın olmadığı yönetimlerdeki diktatöre verilen isimdi. Tiranlar zalim ve acımasız olabileceği gibi iyi de olabilir. Tiranlık genelde baskıcı ve zalim davranışların da bir diğer karşılığıdır. Çoğunlukla demokraside olmayan herhangi bir hükümet de tiranlıkla aynı olarak kabul edilebilir.

Tiranlık yönetim biçiminin özellikleri nedir?

Tiranlık kişiden kişiye değiştiği için yönetimin de iyi ya da kötü olması yine bu özelliklere bağlı olarak değişirdi. Yani baştaki diktatör eğer iyi bir insansa yönetim de iyi olacaktır. Şansa bala yönetilen toplumlar demokrasi ya da monarşi gibi doğrudan bir yönetim biçimine dahil olamıyorlardı. Çoğu yönetim biçimiyle asla benzerlik göstermeyen Tiranlık, dinden de uzaktır. Monarşi ile karıştırılmasına imkan olmamalıdır çünkü monarşide belirlenen kurallar tiranlık sisteminde yok hükmündedir. Tiranlar kendilerini halktan önde tutabilir. Bazı tiranların halkı için uğraştığı bilinse de genelde kendi amaçları için halkı kullanan bu diktatörler için insanları her amaca alet ettiler.

Tiranların neredeyse tek hedefi halkın bireysel var oluşunu yok etmek ve köleler toplumu yaratmaktı. Yani bir insan eğer bir tiranın halkındaysa o tiranın kölesi sayılırdı. Üstelik tiran ne isterse o kanun kural yok anlayışıyla… Kendi refahından başka hiç kimse ve hiçbir şeyi düşünmeyen tiranlar emirlerinin sorgulanmasını da istemezlerdi. Tiranlar için halkından haberdar olabilmek çok önemliydi. Çünkü halk içinde herhangi bir ayaklanma ya da zenginleşme tiranların otoritesini sarsacağından tam otorite için casusluk faaliyetleri de onlar için önemliydi. Casus olarak hayat kadınlarını seçen tiranların bir oyunu da kendi kendilerine suikast düzenleyip ortamı koklamalarıydı. Bu suikastlara kim destek veriyorsa onları belirleyerek infaz ederlerdi. MÖ 477-476 yılları arasında Atina’da ortaya yapılan heykel grupları olan Tiran Katilleri,  Hipparkhos’a suikast düzenleyen eşcinsel Harmodios ve Aristogeiton görülmektedir. Aslen bronz olan heykeller dönemin heykeltıraşları Kritios ve Nesiotes tarafından yapılmıştır. Bu heykel Atina’da demokrasi sembolü olarak kabul edilir.