Para ile ilgili konularda adı sıkça geçen, birçok kişinin duyduğu ancak anlamını bilmediği tevkifat nedir? Tevkifat sözlük dilinde para konusunda kesintiler anlamına gelir. Ekonomide ise vergi üzerinde yapılan bölünme, kesinti anlamını taşır. Tevkifat devlet tarafından alınır. Devletin alması gereken KDV tevkifat ile sadece satıcıdan değil, satıcı ve alıcı arasında bölüştürerek alınır.
Tevkifat Türleri
İki tür tevkifat vardır. İlki gelir vergisi yasasının 94. maddesinde adı geçen gelir vergisi tevkifatıdır. Bu tevkifat Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmiş oranlarda yapılan kesintiyi ifade eder. Diğer tevkifat türü ise KDV tevkifatıdır. KDV tevkifatı KDV alacağının, kanunda belirlenmiş malların alım satımı üzerinden hesaplanır. Kimi durumlarda ise hizmet bedeli üzerinden hesaplanır. Bu tevkifat türünde faturanın konusu olan vergi, alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek alınır. Tevkifatlı fatura tıpkı normal ya da irsaliyeli faturalar gibidir. Tek özelliği verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülmesidir.
Kimler Tevkifat Yapabilir?
- Döner sermayeli kuruluşlar
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
- Bankalar
- Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri
- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
- Kamu iktisadi teşebbüsleri ( Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri gibi )
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar
- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler
- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler
Tevkifat Hangi İşlemlere Uygulanabilir?
Tevkifat işlemi gerçekleşen her satış ya da her hizmet için uygulanan bir yöntem değildir. Sadece belirli işlerde tevkifat yapılabilir. Tevkifatın hangi işlemlere uygulanabileceği Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmiştir. Yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık hizmetleri, temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri, özel güvenlik hizmetleri, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat, bakım ve onarım hizmetleri, her türlü yemek servisi, danışmanlık ve denetim hizmetleri, yapı denetim hizmetleri tevkifat uygulanabilen işlemler arasında yer alır.