Doların düşmesi ile birlikte ülke ekonomisinde son günlerin en çok tartışılan konuları arasında yerini alan, bir tür değiş tokuş anlamı taşıyan swap nedir? Swap kelime anlamı ile takas etmek, değiş tokuş etmek, karşılıklı değiştirmek gibi anlamlar taşır. Ekonomi dilinde ise swap, karşılıklı iki tarafın, belirli bir zaman dilimi içerisinde bir varlığa bağlı olan faiz ödemelerini değiştirmesi, takas etmesi anlamına gelir. Swap bir varlığa bağlı olabileceği gibi bir yükümlülüğe de bağlı olabilir. Faiz swapları, para döviz swapları, para döviz opsiyon swapları, geçişli swaplar, birleşik geçişli swaplar ve ikili para swapları gibi farklı türleri mevcut olan swap ile kişiler döviz cinsini de karşılıklı olarak değiştirebilir.
Swap Nedir? Swap Türleri Nelerdir?
Ticari anlamda swap, iktisadi ve mali değerleri eş olan iki varlığın birbirleri ile değiş tokuş edilmesidir. Döviz piyasasında belirli miktardaki dövizin aynı anda yapılan tek bir işlem ile satın alınması ve satılması anlamını taşır. Bu satın alınma ve satılma farklı vadelere tabidir. Örneğin bir kişi yurt dışındaki yüksek faiz oranlarından yararlanmak istediğinde, bir bankadan elindeki ulusal para fonları ile döviz satın alır. Ardından kişi bu dövizleri belirli bir süre sonra aynı bankaya geri satar. Bu iki işlem ile spot piyasa işlemi ve vadeli döviz işlemi tek bir işlem olarak birleşmiştir. Farklı vadelere tabi olan bu işlem aynı miktar dövizin önce satın alınması ve sonra satılması ile sonuçlanır.
Swap işlemleri bireysel olarak yapılabileceği gibi bankalar arasında da yapılabilir. Merkez bankaları arasında yapılan swap işlemleri iki merkez bankasının karşılıklı yaptıkları anlaşma ile gerçekleşir. Anlaşma kapsamında karşılıklı belirli miktarlardaki paralarını değiş tokuş eden merkez bankaları, paraları ihtiyaç durumu ortadan kalkınca geri vererek swap işlemini sonlandırır.
Bir diğer tür olan faiz swap’i ise faiz yapısının değişimine yönelik olarak yapılan işlemleri ifade eder. Bu işlemlerde sabit faiz değişken faize dönüşebilir ya da tam tersi bir durum meydana gelir. Faiz swap’i kredilerin faiz oranlarının da değiştirilmesini kapsamına alır.