Uzayı İzleyelim! Rasathane Nedir?

blank
rasathane nedir , rasathane ne demek, rasathane türleri

Daha çok uzay ile ilgilenenlerin bilgi sahibi olduğu, evreni ve gökyüzünü araştırabilmek için ihtiyaç duyulan gözlemevleri, yani rasathane nedir? Uzay ve gökyüzü ile ilgili tüm konular tarihten bu yana hem bir bilinmez hem de bir merak konusu olmuştur. Her ne kadar birçok bilim adamı ve araştırmacı gökyüzü ve uzay hakkında milyonlarca araştırma yapmış olsa da uzay ve evren insan ırkı için hala bilinmezlerle dolu. Rasathane işte bu uçsuz bucaksız alan ile ilgili araştırma ve çalışmaların yürütüldüğü yerlere verilen ad. Gözlemevi adı ile de bilinen rasathanelerin tarihi teleskobun icadından bile çok eski zamanlara dayanır.

Rasathane Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Gözlem anlamına gelen rasat ve ev anlamına gelen hane kelimelerinden meydana gelen rasathane, uzayda ve evrende meydana gelen tüm değişiklikleri gözlemlemek, bu değişiklikler ile ilgili veriler toplamak için kurulmuştur. Gökyüzünü, uzayı ve evreni inceleyerek araştıran rasathaneler yıldızların hareketlerini inceler, uzayı gözlemler. Günümüz rasathanelerinde bir ya da birden fazla teleskop bulunabilir. Bununla birlikte rasathaneler atölye ve çalışma odalarından meydana gelir. Rasathaneler insanların çalışma yapabileceği şekilde yer yüzüne kurulurken bazı rasathaneler dünya yörüngesi içinde dönen uydularda, insansız olarak da kurulabilir.

Rasathaneler kendi aralarında optik ve radyo olmak üzere iki çeşide ayrılır. Optik rasathanelerde teleskop vardır. Radyo rasathanelerde ise uzaydaki radyo sinyallerini toplayan büyük çanaklar vardır. Gökyüzünde meydana gelen tüm değişiklik ve hareketliliği ilgi alanına alan rasathaneler gözlem işleminin en iyi yapılabileceği alanlara kurulur. Bunun için yüksek basınç ve havanın yıl boyu açık olduğu bir alan gereklidir.  Bu yüzden optik rasathanelerin şehir ışıklarından uzak, bulutlanmanın az olduğu, yüksek alanlara kurulması gerekir. Çünkü şehirdeki ışıklar araştırmaları engelleyebileceği gibi, araç egzoz gazları ve tozlardan oluşan hava kirliliği gözlem yapmayı engelleyebilir. Radyo rasathanelerinin ise, optik rasathanelerden farklı olarak nerede kurulduğu önemli değildir.

Dünya üzerindeki en büyük rasathaneler Güney Afrika’da And Dağları’nda, Kanarya Adaları ve Hawaii’de, yanardağ tepelerinde kurulmuştur. Osmanlı’da ilk rasathane İstanbul’da, Takiyüddin Mehmet tarafından 1577 yılında kurulmuştur. Türkiye’de ise en gelişmiş rasathane Antalya’da Toros Dağlar’ına kuruludur.