Prolaktin Nedir?

Gebe kalmak isteyen kadınlar ile lohusa döneminde olan kadınların korkulu rüyalarından biri, halk arasında süt hormonu olarak bilinen prolaktin nedir? Prolaktin hem kadınlarda hem de erkeklerde salgılanan bir tür hormondur. Hipofiz bezi tarafından üretilen prolaktinin kadın vücudundaki görevi (hamile ve emziren kadınlarda) süt üretimini başlatmak ve bu üretimi devam ettirmektir. Erkeklerde ise prolaktin sperm yapısı ve hareketleri üzerinde etkilidir.

Normal şartlarda prolaktin;

• Gebelik durumu olmayan kadınlarda: 2-29 ng/mL
• Gebelerde: 10-209 ng/mL (hamileliğin farklı dönemlerinde değerler değişkenlik gösterebilir.)
• Erkeklerde: 2-18 ng/mL (nanogram/mililitre) aralığında olmalıdır.

Prolaktinin bu değerlerden düşük ya da yüksek olması vücutta bazı problemlerin meydana gelmesine sebep olur.

Prolaktin Yüksekliği Nedir?

Normal şartlarda gebe olmayan kadınların ve erkeklerin prolaktin seviyesi oldukça düşüktür. Ancak prolaktinin yüksek ya da düşük olması kısırlık, sertleşme bozukluğu gibi rahatsızlıkların varlığına işaret edebilir. Hamilelik dışı prolaktin yüksekliğine; böbrek ve karaciğer hastalıkları, prolaktinoma, anoreksiya nevroza, polikistik over sendromu gibi hastalıklar sebep olabilir. Ayrıca çemen otu, rezene tohumu gibi bitkilerin kullanımı, östrojen hapları, trisiklik içeren antidepresanlar, yüksek tansiyon ilaçları gibi ilaçların kullanımı da yüksekliğe yol açabilir.

Prolaktin hormonunu yükseltmek için kabergolin ve bromokriptin içerikli ilaç takviyeleri yapılabileceği gibi, B6 vitamini ve çinko desteği uygulanabilir. Ayrıca kişinin yaşam biçimine dikkat etmesi, stresten uzak durması ve uyku düzeni sağlaması önemlidir.

Prolaktin Düşüklüğü Nedir?

Prolaktin düşüklüğü lohusa kadınlarda yetersiz süt üretimine, gebelik dışındaki kadınlarda yumurtalık fonksiyonlarının düşmesine ve bebek sahibi olamamaya sebep olabilir. Erkeklerde ise erken boşalmaya ve aterojenik sertleşme bozukluğuna yol açan prolaktin düşüklüğüne, dopamin, amfetamin, levodopa gibi ilaçların kullanımı ve büyüme hormonu yetersizliği, bağışıklık sistemi bozuklukları, hipopitüitarizm gibi rahatsızlıklar sebep olur.

Prolaktin düşüklüğü gözlendiği durumlarda kişiye ilaç tedavisi uygulanabilir ancak çoğunlukla bu tedavi beklenen etkiyi yaratmamaktadır. Bu yüzden prolaktin seviyesini yükseltebilmek için kişinin yaşam biçimine ve düşüklüğe sebep olan faktörlerin gelişimine dikkat etmesi önemlidir. Prolaktin düşüklüğüne yol açan ilaç kullanımının bırakılması, hipofiz bezi problemlerinden kaynaklanan rahatsızlıklarda, rahatsızlığın sebebi teşhis edilerek tedavi uygulanması prolaktini normal seviyeye taşımak için yardımcı olacaktır.