Tarihten Günümüze Yadigar: Minyatür Nedir?

minyatür nedir, minyatür ne demek, minyatür anlamı nedir

Çok eski çağlardan bu yana farklı örnekleri ile karşımıza çıkan minyatür’ün tarihi MÖ 2. yüzyıla kadar dayanır. Geçmişten bu güne bir çok formda işlenmiş olan bu küçük boyutlu resim örnekleri hem sanatın hem de bir çok kültürün özel örnekleri arasındadır. Peki minyatür nedir? Minyatür nasıl yapılır ve önemli örnekleri nelerdir? İşte detaylar…

Minyatür Ne Demek? Minyatürün Tarihi

Minyatür çok küçük boyutlarda işlenmiş resimlere ve bu tür resimlerin bir arada olduğu sanat dalına verilen isimdir. Doğu ve batı dünyasında çok eski tarihlerden beri örneklerine rastlanan minyatür ile ilgili doğu sanatı olduğuna ve doğudan batıya doğru yayıldığına dair rivayetler mevcuttur. Renk ve biçim özellikleri ile genellikle benzerlik gösteren minyatürler konu bakımından birbirinden ayrılır. Başlangıçta minyatürler kitapları resimlemek amacı ile yapıldığı için küçük boyutlarda tasarlanmıştır. Minyatürlerin çevreleri tezhip adı verilen bezeme ile süslenir. Bu özellik hem doğu hem de batı minyatür örneklerinde benzerdir.

Sulu boyaya benzer bir boya ile boyanan minyatürlerde çizgileri çizmek ve ince ayrıntıları işlemek için yavru kedi tüyünden elde edilen ve tüykalem adı verilen ince bir fırçadan yararlanılır. Minyatürlerin çizileceği kağıdın üzerine arapzamkı katılmış bir üstübeç sürülür ve renklerin saydamlık kazanabilmesi için sürülen yüzeyin üzerine bir kat da altın tozu sürülür.

Tarihteki bilinen en eski minyatürlere MÖ 2. yüzyılda Mısır’da rastlanmıştır. Bir papirüs üzerine yapılan minyatürlere daha sonra Yunan, Roma, Süryani, Bizans el yazmalarında da rastlanır. Hristiyanlığın yayılması ile birlikte el yazması İncil’lerde minyatürler sık sık kullanılmaya başlanır. 8. yüzyılın sonlarında Avrupa’da oldukça popülerlik kazanan ve genellikle dinsel konularda kullanılan minyatür sanatı 12. yüzyılda daha da önem kazanmış ve din dışı konularda da yapılmaya başlanmıştır. Tarihteki önemli minyatür ustaları arasında Abdüddevle, Baba Nakkaş, Sinan Bey, Nigarî, Ahmetcan Barlas, Haydar Kay, İsmail Can, Horasanlı Aka Mirek, Şah Kulu, Gazi Capır, Nakşî, Mustafa Çelebi, Selimiyeli Reşid, Süleyman Çelebi, Levnî gibi isimler vardır. Günümüzde ise Günseli Kato, Nusret Çolpan, Gülbün Mesera, Gülçin Anmaç  gibi isimler önemli minyatür ustaları arasında yer alır.