Dünyanın en pahalı ikinci maddesi olan, sadece mikrogramı en az 100 dolar eden ilginç ve bir o kadar önemli madde, kaliforniyum nedir? Kaliforniyum bir tür sentetik aktinittir. Doğada kendiliğinden bulunmaz. Sentetik yapısına rağmen kullanışlı bir madde olan kaliforniyum yüksek oranda nötron üretebilir. Nükleer reaktörlerde başlangıç nötron kaynağı olan kaliforniyum önemli elementler arasında yer alır. Kaliforniyum yüksek atom ağırlığına sahiptir bu yüzden aynştaynyum elementinden sonra dünyanın en pahalı elementi sıralamasında ikinci sırayı alır.
Kaliforniyum Nedir? Kaliforniyum Özellikleri Nelerdir?
Kaliforniyum ilk kez Kaliforniya Üniversitesi’nde sentezlendiği için adını da buradan almıştır. Sadece ABD ve Rusya’da üretilen element, 98 atom numarasına ve Cf sembolüne sahiptir. Madde normal basınç altında biri 900 °C’nin üstünde ve diğeri 900 °C’nin altında olmak üzere iki farklı kristal yapıda bulunur. Periyodik tabloda 7. Periyot, F-Blok elementlerinden biri olan kaliforniyum yumuşak bir formdadır, bıçakla kesilebilir. Kaliforniyumun kaynama noktası (tahmini) 1470 derecedir. Kaliforniyumun atom yarıçapı 186 pm’den oluşur. Madde 98 proton, 153 nötrondan meydana gelir. nerji seviyesi başına elektronları “2, 8, 18, 32, 28, 8, 2” şeklinde, oksidasyon durumları ise “+2, +3 ve +4” şeklindedir. Kaliforniyum oda sıcaklığında hava ile temas etmesi durumunda mat bir forma girer, hidrojen ve azot ile ısıtıldığında tepkimeye girer.
Kaliforniyum Tarihi
Radyoaktif metalik kimyasal grubunda değerlendirilen kaliforniyum ilk kez 1950 yılının Şubat ayında Amerikalı kimyagerler Gleen T. Seaborg, Albert Ghiorso, Stanley G. Thompson ve Kenneth Street tarafından sentezlenmiştir. 1954 yılında önemli miktarda ilk üretimi gerçekleşen kaliforniyum 1958 yılında ilk deneylere konu olmuştur. 1960 yılında ise Kaliforniya Üniversitesi’nde bulunan iki bilim adamı kaliforniyum üzerinde çalışmalar yaparak ilk kaliforniyum bileşiklerini elde etmiştir. Bileşikler kaliforniyum triklorür, kaliforniyum oksiklorür ve kaliforniyum oksitten meydana gelir. Yine 1960 yılında Tennessee eyaletindeki Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda ilk kez toplu şekilde kaliforniyum üretimine başlanmıştır.
Kaliforniyum Hangi Alanlarda Kullanılır?
Kaliforniyumun nötron yayma özelliği olduğu için genellikle nükleer araştırmalarda kullanılır. Yakıt çubuğu tarayıcıları, nötron radyografisi, taşınabilir metal dedektörler, nem ölçme cihazları, altın ve gümüş madenlerindeki analizler, yer altı sularının tespiti, petrol kuyuları logları, kalınlık ölçme cihazları, tıbbi araştırmalar kaliforniyumun kullanıldığı başlıca alanlar arasında yer alır.