İroni Nedir?

blank
ironi nedir, ironi nasıl yapılır, ironi örnekleri

İroni Nedir?

Geçmişte daha çok edebiyat türlerinde yer alan ancak günümüzde günlük hayatın her alanında kullanılan, zeka ve mizah içeren ironi nedir? İroni TDK anlamında “gülmece, söylenen sözün tersini kastederek kişiyle veya olayla alay etme” anlamını içerir. Biriyle, bir şey ile ya da bir olay ile alay etmektir. Ancak burada alay direkt yapılmaz, alayın etkisini artırabilmek için söylenmek istenen şeyin tam tersi söylenmesi gereklidir. Bu yönden bakınca ironiyi söylenen şeyin aslında tam tersini anlatması olarak açıklayabiliriz. İronide karşıdaki kişi ya da olay çelişki noktasına çekilmek istenmektedir. İronide mimik, jest ve tonlamalar ironinin etkisini artırması açısından önem taşır.

İroninin anlaşılabilmesi için karşı taraftaki kişinin belli bir zeka düzeyine sahip olması gerekir. Aksi durumda ironi yanlış anlaşılabilir ya da tamamen anlamsızca karşılık bulabilir. Geçmişte Sokrates ironiyi  “Kendisinin bir şey bilmediğini öne sürüp sorular sorarak kar­şısındakinin bir şey bilmediğini ortaya çıkarma” yöntemi olarak kullanmıştır. Kısacası ironi bir çeşit zıtlık içeren, ayrıca içerisinde mizah barındıran dolaylı ve alaylı anlatım şeklidir. İroni ile anlatılmak istenen şey, tam tersi olarak anlatılır ve ortaya bir alay konusu çıkartılır.

İroni Nasıl Yapılır? İroni Örnekleri Nelerdir?

İroninin zeka ve iğneleme içermesi gerekir. Her iğneleme ironiye girmez. Bunun için söylemek istediğiniz şeyin tam tersini ifade eden bir cümleyi, ciddi bir ifade ile söylemeniz gerekir. Örneğin yaptığı yemeği hiç beğenmediğiniz birisine ” ellerine sağlık, hayatımda böyle lezzetli bir yemek yememiştim” ya da çok gürültülü konuşan birine ” Biraz daha bağır, yan komşular seni duymadı. ” gibi cümlelerle ironi yapabilirsiniz.

İroni ile ilgili sayısız örnek verilebilir. Evi çok pis olan birine ” Tam temizliğin üstüne geldim herhalde, ev bal dök yala. ” demek, trafikte berbat olan birine ” şoförlüğün de çok iyiymiş, kendimi çok güvende hissediyorum” demek ironi örneklerinden bazılarıdır. İşe sürekli geç kalan birine ” yine erkencisin, vaktinden erken gelmeyi başardın” demek ya da hiçbir sözünü dinlemediğiniz birine ” aşk olsun, sen bana ne söyledin de dinlemedim.” demek de ironi örnekleri arasındadır.