İcma Nedir?

blank
icma nedir?

İcma Nedir?

İcma Nedir? Lügatte ittifak etme, toplama anlamlarına gelmekte olan icma, terimde ise Hz. Muhammed (s.a.v.)’in vefatı sonrasında herhangi bir asır içerisinde tüm İslam müçtehitlerinin dini bir konu ile alakalı ortak hüküm vermeleri anlamına gelmektedir. İnsanların bir kısmı bu terimi ya tam anlamıyla bilmiyor ya da nasıl görüş beyan etmeleri gerektiği ile alakalı akıllarında soru işaretleri oluşabiliyor. Bunların oluşmasının engellenmesi adına İcma kavramı tam olarak anlaşılmalı ve var olan durum ile ilgili karar ona göre verilmelidir. İcma durumunun meydana gelmesi adına bu durumun Hz. Muhammed (s.a.v.)’in vefatının sonrasında ortaya çıkmış olması yetmeyecektir. Bununla birlikte görüş beyan edecek olan kişilerin Hz. Muhammed (s.a.v.)’in ümmetinden olması,  edilecek olan konunun şer’i bir hüküm olması, o devirde yaşamış olan tüm müçtehitlerin fikir birliğine varmış olması gerekmektedir.

Genel itibari ile icma kavramının kendi içinde ikiye ayrıldığını görmek mümkündür. Bunların ilki icma olan sarih icma; herhangi bir zaman diliminde yaşamış olan tüm müçtehitlerin bir konunun hükmüne dair görüşlerini teker teker açıklamaları sureti ile ortaya çıkan fikir birliğidir. Sükuti icma; bir ya da birkaç müçtehit tarafından görüşlerin bildirilmesinden sonra bu görüşe muttali olacak o devirde yaşayan diğer müçtehitlerin açık bir şekilde bu görüşe katılmış olduklarını beyan etmemiş olmamalarına rağmen itiraz da etmeden sükut etmeleri ile oluşacak olan icma olarak tanımlanmıştır.

İcma Fikri Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

İslam içerisinde icma fikrinin ortaya çıkışında 3 devre bulunduğunu söylemek mümkündür. Bunlarda ilkinde sahabilerin yeni konular ile alakalı ictihad yapmaları örnek gösterilebilir. İctihadların sonrasında varılacak olan ihtilafsız hükümlere muhalefet edilmiyordu. Bu hükümlere de icma deniliyordu. İkinci de ise müctehid imamlar devri içinde her bir imam ictihad yaparken kendi ülkesinde bulunan fakihlerin görüşlerine önem verirdi. Bu sayede de sahip olmuş oldukları görüşlerde yalnız kalmamış olurlardı. Üçüncüsünde ise fakih ola kişiler uymak adına Ashab-ı Kiram’ın icma etmiş oldukları konuları öğrenme konusunda çok dikkatli olurlardı. Ve bu şeylerin dışına çıkmamaya da oldukça büyük bir özen gösteriyorlardı.