Hepimiz izlediğimiz belgesellerin nasıl çekildiklerini, kameraların nasıl bu kadar profesyonel çekim yaptığını merak ederiz. Bu tip belgesel ve filmlerde kullanılan kameralar hayvanlara bir insanın yaklaşabilmesi mümkün olmayan mesafelerde yaklaşmayı sağlar. İşte daha çok vahşi doğa film ve belgesellerinde kullanılan bu tip özel kameralara fotokapan denir. Bu yazımızda fotokapan nedir, nasıl kullanılır gibi soruların yanıtlarını bulacaksınız.
Fotokapan Nedir? Nasıl Kullanılır?
Fotokapanlar hareket sensörü ya da kızılötesi sensörler ile donatılmış kameralardır. Bu kameralar tetikleyici görevinde bir ışık demeti kullanır. Daha çok avcılık ve yaban hayatı çekimlerinde, araştırmacılar ya da belgesel ekipleri tarafından kullanılan fotokapan, uzaktan etkinleştirilmiş bir kamera türüdür.
İz kamera adı ile de bilinen fotokapanlar insan faktörünün en az olduğu çekim yöntemleri arasındadır. Fotokapan ile yapılan çekimler uzaktan yönetilir. Hayvanların doğal yaşamına ve hareketlerine müdahale yapılmaz. İlk kez 1990’lı yılların başında avcılar tarafından Amerika’da kullanılmaya başlanan fotokapan, daha sonra gelişerek günümüzde güvenlik güçleri tarafından sınır güvenliği, kaçakçıların ve teröristlerin tespiti gibi farklı alanlarda kullanılmaya başlanmıştır.
Fotokapanın Avantajları Nelerdir?
Fotokapan ile elde edilen görsel veriler insan gözlemlerinden çok daha etkilidir. Oldukça küçük bir yapıya sahip olan fotokapanlar hayvanları rahatsız etmez, sessiz ve rahat bir çalışma sistemi vardır. Sürekli çalışabilen bir özelliğe sahip olan fotokapanlar türlerin varlığını kanıtlayabilir, ayak izlerinin hangi türe ait olduğunu gösterebilir. Fotokapanlar memeliler ve kuşlar tarafından saptanamaz. Bunun en önemli sebebi ana ışık kaynağının kızılötesi olması ve kızılötesinin bu tip hayvanlar tarafından tespit edilememesidir.
Fotokapanlar sayesinde belirli bir bölgedeki farklı tür sayıları rahatça tespit edilip sayısallaştırılabilir. Belgelendirilmemiş yada nadir bulunan hayvan ve organizma türlerini saptayabilme aşamasında fotokapan oldukça elverişli bir kameradır. Fotokapanlar ile; hayvanların davranışsal aktiviteleri belirlenebilir, elde edilen kayıtlara ait tarih, saat ve konum gibi bilgiler net olarak saptanabilir. Ayrıca hayvanların günün hangi saatlerinde mineral kaynaklarını ziyaret ettikleri, göç dönemleri gözlenebilir. Alageyik, saz kedisi, yaban kedisi, vaşak, çizgili sırtlan vb. gibi yabani hayvanların tür karşılaştırmaları fotokapan sayesinde rahatlıkla belirlenebilir.