Ortaçağ Avrupası denince akla gelen ilk şeylerden biri hiç kuşkusuz ki feodalizm. Toplumsal, ekonomik ve siyasal bir örgütlenme biçimi olan feodalizm, Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılıp, Avrupa’da ulusal monarşilerin kurulmasına kadar Avrupa’nın egemen yönetim biçimi oldu. Latince feodum (tımar) ve taşınabilir değerli mal anlamına gelen feodalizm nedir? Nasıl doğmuştur gibi soruların yanıtlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Feodalizm Nedir?
Latin kökenli bir kelime olan feodalizm Ortaçağ Avrupasının siyasi ve ekonomik düzenine önemli etkiler bırakmış bir örgütlenme biçimidir. Ortaçağ Avrupasının en önemli üretim aracı topraktır. Feodalizm de toprak üzerinde tam sahipliğe ve toprak kölesi köylülere dayanan bir örgütlenmedir. Toprak ve toprak üzerine yaşayan köylüler bir kişinin malı olarak görülür. Sistemde derebeyler (senyörler) siyasal ve askeri gücü elinde bulundurur. Ayrıca derebeyler toprağın mülkiyetine veya imtiyazına da sahiptir. Köylüler ise derebeyler sınıfına bağımlı olan kölelerdir.
Feodalizmin Özellikleri Nelerdir?
- Feodalizmin kurulması ile birlikte Avrupa’daki siyasal birlik ve düzen bozulmuştur. Bu birliğin yerine küçük yönetim birimleri oluşmaya başlamıştır.
- Derebeylik sistemi IX. yüzyılda Fransa’dan bütün Avrupa’ya kadar yayılmıştır.
- Derebeylik sistemi ortaçağ boyunca devam etmiş bir sistemdir.
- Feodalite eşitsizliğe dayanan bir sistemdir. Toplum; soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler olarak sınıflara ayrılır. Bu sistemde sosyal adalet yoktur.
- Toprak mülkiyeti tamamen soyluların elinde toplanmaktadır.
- Feodalitede ekonomi kapalı ekonomiye dayanır. Bu yüzden halk sermaye birikimi yapamamıştır.
Feodalite Nasıl Doğru ve Nasıl Sona Erdi?
Kavimler göçü, Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması, Batı Avrupa’da ki iletişim ve ticaret yollarının Akdeniz bölgesinden çıkması feodalizmin doğmasına sebebiyet veren faktörler arasındadır. Sistemin kurumsallaşıp tipik feodal şeklini alması 9. ve 10. yüzyıllara kadar sürmüştür. Sistem ardından farklı bölgelere de yayılarak yeni aristokrasi sınıflarının doğmasına yol açmıştır. Ancak zamanla ekonomik dengelerin değişmesi, Amerika kıtasının ve Hindistan deniz yolunun keşfi, parasal mal değişimin gelişmesi, sermaye birikimleri ve burjuvazinin gelişmesi feodalizmi sarsmış ve sona erme sürecine sokmuştur. Avrupa’da ticaretin yeniden canlanması ve Sanayi Devrimi’nin başlaması feodalizmin artık tamamen ortadan kalmasına ve tamamen tarihe karışmasına yol açmıştır.