Fay Hattı Nedir? Fay Hattı Nasıl Oluşur? Türkiye Fay Hattı Haritası!

Düşüncesi Bile Korkutucu: Fay hattı nedir?
Düşüncesi Bile Korkutucu: Fay hattı nedir?

Fay Hattı Nedir?

Yer kabuğunda bulunan kayaçların belirli bir çizgi üzerinde kırılması ile oluşan parçaların yer değiştirmesi durumu, yani fay hattı nedir?

Deprem oluşturma riski yüksek olduğu için korkutucu bir etkisi olan fay hatları yer kabuğunda oluşan blokları birbirinden ayıran bölgelerdir. Binlerce kilometre uzunluğunda olabilen fay hatları kimi zaman sadece santimetreler ile ölçülebilecek kısalıkta olabilir. Fay hatları depremlerin oluşumu üzerinde en önemli rolü oynar. Birçok deprem fay hatlarının sağında ve solunda kalan blokların, belirli zaman aralıklarında hareket edip yer değiştirmesi sonucu meydana gelir.

Fay Hatlarının Çeşitleri Nelerdir?

Fay hatları hareket yönlerine çeşitlere ayrılır. Örneğin hareket yönü daha çok yatay hareketlere müsait olan fay hatlarına atımlı fay denir.

Bunun dışında fay hattının hareket yönü birbirine göreli olarak sağ ya da sol hareketli olabilir. Bu fay hatlarına ise sağ ya da sol yönlü doğrultulu atımlı fay hattı denir.

Eğer fay hattı düşey hareket yönüne sahipse bu fay hatlarına da eğim atımlı fay hattı adı verilir. Fay hatları sadece tek yöne sahip olabileceği gibi aynı anda hem yatay hem de düşey hareket yönüne de sahip olabilir.

Fay Hatları Nasıl Oluşur?

Fay hatları daha çok tektonik etkinliklerin görüldüğü bölgelerde meydana gelir. Tektonik hareketler fay hatlarının oluşumuna yol açar. Fay hatları sahip oldukları uzunluğu ve özellikleri de etkisi altında kaldıkları tektonik hareketler sonucu kazanırlar. Depremler ise bu fay hatlarında oluşan yüksek basınç ( gerilme, sıkışma veya bükülme) gibi oluşumlar sonrası meydana gelir.

Türkiye Bulunan Fay Hatları Nelerdir?

Dünya üzerinde birçok fay bulunur. Bir kısmı yüzeye ulaşmazken büyük bir kısmı gerilme birikimi yüksek, deprem oluşturma riski fazla olan fay hatlarıdır. Türkiye de fay hatları bakımından zengin, deprem riski yüksek ülkeler arasında yer alır. Türkiye’de bilinen üç ana fay hattı bulunur. Bunlar:

  • Kuzey Anadolu Fay Hattı ( Batıda Saroz Körfezi’nden başlar, Varto’ya kadar uzanır )
  • Doğu Anadolu Fay Hattı ( Doğudan Antakya Kahramanmaraş olduğundan Varto’ya kadar uzanır ve burada Kuzey Anadolu fay hattı ile birleşir )
  • Batı Anadolu Faylar Kuşağı

Bu fayları aşağıdaki Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi sismik ağ haritası linkinden inceleyebilirsiniz

http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/sismik-ag/sismik-ag-haritalari/sismik-ag-haritalari/