İsimlerden Fiil Yapalım: Ek Fiil Nedir?

blank
ek fiil nedir, ek fiil ne demek, ek fiil ne anlama gelir

Türkçe derslerinin önemli konularından biri olan ve karıştırıldığında önemli imla hatalarına yol açabilen ek fiil nedir? Ek eylem adı ile de bilinen ek fiil, Türkçede isim soylu kelimelerin sonuna gelir. Kelime sonlarına gelen bu fiiller kelimelerin yüklem olarak kullanılabilmelerini sağlar. Bununla birlikte ek fiiller basit fiillerden bileşik zamanlı fiil yapmaya da yardımcı olur. -di, -miş, -se ve -dir olarak bilinen ek fiiller sözcüklere bitişik olarak yazılır. Çoğu zaman kelime sonuna yazıldıklarında ses uyumuna uygun olarak değişiklik yaşayabilir. Eğer ek fiil isim soylu bir kelimeyi yüklem yapacaksa ek-fiilden sonra -im, -in, -sin, -iz, -siniz ve -ler gibi şahıs ekleri gelir.

Ek Fiillerin Görevleri

Ek fiillerin iki farklı görevi vardır. İlki isim ve isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onları yüklem yapmaktır. Bir diğer görevi ise basit çekimli fiillere eklenerek onları birleşik zamanlı fiil yapmaktır.

1 . İsimlerden Fiil Yapma

İsim, sıfat, zarf gibi isim soylu kelimelerin sonuna -di, -dir ve -miş ek-fiilleri eklenerek cümlenin ana yüklemi haline getirilir.

  • Zili çalan babam.
  • Kiraz en sevdiğim meyvedir.
  • Çocuk ne kadar kısaymış.

Ek fiilerin dört kipe göre çekimleri bulunur. Bunlar:

  1. Ek-Fiilin Geniş zamanı: (-ım/-im/-um/-üm; -dır/-dir/-dur/-dür) ( Ben kadınım, sen erkeksin. ) ( Bu ev çok temizdir. )
  2. -di’li (görülen, bilinen) geçmiş zaman: (-dı/-di/-du/-dü; -tı/-ti/-tu/-tü) ( Üç gün önce oradaydım. ) ( Geçen gün hava çok soğuktu.)
  3. -miş’li (duyulan, anlatılan, öğrenilen) geçmiş zaman: (-mış/-miş/-muş/-müş) ( Buralar önceden otlukmuş.) ( O dün evde değilmiş.)
  4. Şart kipi: (-sa/-se) ( Hava soğuksa evde oturalım.) ( Sorular kolay değilse bırakalım. )

2 . Bileşik zamanlı fiil

Fiil cümlelerinde ek fiil üç kip ile çekimlenir:

  1. Ek Fiilin Hikaye Hikaye Birleşik Zamanı (idi) ( Ben zaten geliyor idim – geliyordum. )
  2. Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı (imiş) ( Bu bölge önceden çok yağış alır imiş- alırmış. )
  3. Ek Fiilin Şart Birleşik Zamanı (ise) ( Seni bir görse idi – görseydi çok severdi. )

Ek fiillerin olumsuz hali sonlarına koyulan -değil koşacı ile oluşturulur. Bileşik zamanlı fiillerde ise olumsuz cümle olumsuzluk eki ile gerçekleştirilir.