Devlet türleri arasında belki de en dikkat çekicilerden biri olan, bireysel özgürlüğü ve ekonomik güvenliği tehdit ettiği düşünülen leviathan nedir? Leviathan temelde İncil ve Tevrat ‘ta kötülüğü temsil eden bir su canavarıdır. Kavram 1651 yılında Leviathan ya da Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Gücü adı ile Thomas Hobbes tarafından yazılarak bir kitap halini almıştır. Kitabın adı da yine İncil ‘de geçen Leviathan yaratığından esinlenilmiştir. Kitabın ana konusu toplum ve hükümet yapısı ile ilgilidir. Toplumsal sözleşme teorisinin en eski örneklerinden biri olarak görülen kitap mutlak güç ve yetkilere sahip bir devlet anlayışının en önemli temsilcilerinden biridir.
Leviathan Devlet
İngiliz iç savaşı sırasında yazılan kitap, mutlak bir egemen tarafından yönetilmeyi tartışır. Klasik liberalizmin kökeni olarak kabul edildiği leviathan devlet anlayışı, özelde bireyciliğin radikal bir şeklini ifade eder. Kitaba göre iç savaşa ve tüm savaşlara sadece güçlü ve bölünmemiş bir hükümet engel olabilir. Genişlemeye ve büyümeye niyetli bir canavar kavramının üzerine yazılan kitapta Hobbes leviathan kavramını : “Onları (vatandaşları) yabancıların istilasından koruyabilmenin, birbirlerine zarar vermekten engellemenin, kendi sanayilerini ve yeryüzünün meyvelerini güvence altına almanın yolu bütün gücü ve kudreti bir tek insan ya da insanların meclisine vermektir… (Toplumda yaşayan) İnsanlar birbirlerine ‘Ben haklarımdan vazgeçiyorum ve tüm haklarımı bu insana ya da insanların meclisine veriyorum’ demelidirler. Böylece bütün güç ve kudret tek bir insanda toplanır. Bu devlet ya da latince civitas olarak adlandırılır. Bu büyük leviathan’ın doğması demektir.” şeklinde açıklar.
Başta insanların hak ve özgürlüklerini korumak için oluşturulmuş gibi görünen devlet, zamanla büyüyerek toplum üzerinde tiranlık kurmaya başlar. Gücü eline alan kral, padişah, imparator ya da başkan büyüme faaliyetleri içerisinde halkına despot bir devlet anlayışını uygular. Leviathan devlet anlayışına göre insan zamanla otoriter baskı ve zulüm altında ezilerek, özgürlük ve haklarından mahrum kalır. Yurttaşların değil sadece kendi çıkarlarını göz önünde bulunduran Leviathan devlet modeli günümüzde ” Devlet ne kadar gereklidir?” sorusunun doğmasına yol açmıştır.