Türk izleyicisi ne moda eleştirileri kaldırdı ne çok eleştirdi rakamsal olarak bilinemez ama bu programların en sık kullanılan kelimesi avangart nedir? ‘Genç kızlarımızın moda anlayışını belirleyen bu programlar beraberinde fenomenleri yaratsa da ciddi anlamda farklı kelimeleri de lügatımıza dahil etti. Bunlardan biri de şüphesiz ki avangart. Özetle avangart için kısa bir zamanda demode olmuş moda anlayışına avagart denebilir.
Sahi avangart nedir? Avangart hangi dilden gelme?
Şöyle ki avangart tasarımlar sadece kostümlerde değil, mobilyadan otomobile çok geniş bir skalada karşımıza çıkabiliyor. Fransızca kökenli bir kelime olan avangart kelimesinin orijinali için ‘Avant-Garde’ denebilir. Yenilikçi, öncü anlamına gelen bu kelime çok geniş bir skalada ciddi bir tasarım anlayışının adı olarak da ifade edilebilir. Aslında bu kelimeyi ilk kullanan isim Saint-Simon’dur. Yeni bir anlayışı yıllar öncesinden ortaya koyan bu anlayış 20. yüzyılın başlarında Avrupa’da ortaya çıktı.
Teknolojiyi reddeden ilkelcilik ve teknolojiyi yücelten fütürizm savaşının arasında filizlenen avangart eğilimi Nicholas Roerich ve Ivor Stravinsky’nin bir nevi buluşturmasıyla ortaya çıktı.
Hem bizimlesin hem de sıra dışısın avangart
Diğer akımlara benzemeyen avangart, küçük bir detayla bile kendini belli edebilir. Öyle ki görülmeyen bir nokta ya da yöntemle kolayca anlaşılabilir. ‘Sanatta avangartın babası kimdir?’ diye soracak olursak yanıtını net olarak Picasso olarak alacaksınız. 20’inci yüzyılın en önemli eserlerinden kabul edilen Avignonlu Kızlar tablosu avangartın doğaya bakış açısını da yansıtır. Her moda anlayışının, her tasarımın sanattan doğduğunu ya da sanattan var olduğunu ele alırsak, avangart günümüzde bina mimarilerinde bile kendisini gösterir.
Avangart limitsizliktir
Daha fazlasını isteyen bu anlayışta ‘avangart nedir‘in en güzel yanıtını ise güveni yüksek, ve limitsiz olarak verebiliriz. Mimarların gözdesi Zaha Hadid’e bakın… Kendisi avangardı binalaştıran çok çok önemşi bir mimardı. Fizik kurallarını yerle bir eden bu kadın aslında son 30 yılın mimari akımında avangardı kullanarak önümüzdeki yılların çizgisini de belirlemiş oldu. İşte bu tam da avangart görüşüne uygun bir sistemdi. Limitsizlik, sürekli yenilik, öncülük gibi kavramların buluştuğu avangart hem modada hem mimaride hem de sanatta kendisine bir yer edinmiş önemli bir hayal gücünün ta kendisidir.